Sygn. akt:KIO 1939/25
WYROK
Warszawa, dnia 11 czerwca 2025 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Protokolantka: Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2025 r. w Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 maja 2025 r. przez wykonawców EXWIND S.C. D.J. GROBELNI D.G., J.G. jako wspólnicy spółki cywilnej EXWIND S.C. D.J. GROBELNI w Lesznie
w postępowaniu prowadzonym przez Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu
orzeka:
1.Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu Wielkopolskiemu Centrum Onkologii w Poznaniu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty oraz nakazuje przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert, w ramach której oferta Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. zostanie odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę;
2.Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych) uiszczoną przez EXWIND S.C. D.J. GROBELNI D.G., J.G. w Lesznie tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu na rzecz EXWIND S.C. D.J. GROBELNI D.G., J.G. w Lesznie kwotę 7 900 zł (słownie: siedem tysięcy dziewięćset złotych) tytułem zwrotu poniesionych kosztów postępowania odwoławczego, w tym wpisu (7 500 zł) i wynagrodzenia pełnomocnika (400 zł).
Na orzeczenie - w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący: …………………..................
Sygn. akt:KIO 1939/25
Uzasadnienie
ZAMAWIAJĄCY: Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu prowadzi w trybie podstawowym postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Stała konserwacja dźwigów i platform do przewozu łóżek znajdujących się na terenie Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu, Kaliszu i Pile, wraz z obowiązkiem utrzymania dźwigów i platform w stałej sprawności technicznej oraz z zapewnieniem serwisu całodobowego w pakietcie 1 .
ODWOŁUJĄCY: EXWIND S.C. D.J. GROBELNI D.G., J.G. jako wspólnicy spółki cywilnej EXWIND S.C. D.J. GROBELNI w Lesznie wniósł 19 maja 2025 r. odwołanie, w którym:
1.Zaskarżył następujące czynności Zamawiającego:
1)dokonanie wyboru oferty wykonawcy Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. Poznań, jako najkorzystniejszej,
2)zaniechanie odrzucenia oferty Elektromechanika dźwigowa J.R. mimo, iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu Zamówienia, a wykonawca nie sprostał ciężarowi udowodnienia, że nie zawiera rażąco niskiej ceny;
2.Zaskarżonym czynnościom zarzucił naruszenie:
1)art. 226 ust. 1 pkt 8 i art. 224 ust. 5 i 6 PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o., co powinno nastąpić z uwagi na brak złożenia przez tego Oferenta właściwych wyjaśnień i uzasadnienia zaoferowanej ceny, w szczególności brak przedłożenia wraz z niezwykle lakonicznymi wyjaśnieniami jakichkolwiek dowodów uzasadniających wyliczenie zaoferowanej ceny i kosztów oraz pominięcie wszelkich informacji na temat sposobu ustalenia niezbędnych czynników kosztotwórczych, co obliguje Zamawiającego do uznania, iż zaoferowana cena jest rażąco niska, a czego Zamawiający nie uczynił nie odrzucając oferty Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o.;
2)art. 16 pkt 1) w zw. z art. 17 ust. 2 PZP przez naruszenie przez tych zasad.
W związku z powyższym, wnosi o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty oraz przeprowadzenie ponownego badania i oceny ofert, w ramach której oferta Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. zostanie odrzucona jako zawierająca rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu Zamówienia;
U Z A S A D N I E N I E
Elektromechanika Dźwigowa J.R. sp. z o. o. (dalej wykonawca) zaoferowała łączną cenę w wysokości 153.430,20 brutto, która jest ponad trzykrotnie niższa od wartości przedmiotu Zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług (505.418,19 PLN brutto), którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację Zamówienia. Wobec tego Odwołujący zawiadomił Zamawiającego w dniu 14.02.2025 r. o zauważonych okolicznościach. Zamawiający wezwał Elektromechanika wykonawcę do złożenia stosownych, a ten złożył wyjaśnienia 28.02.2025 r. Zamawiający anulował wybór oferty w pakiecie 1.
Zamawiający 8.04.2025 r. poinformował, że dokona ponownej oceny ofert. Zamawiający ponownie zwrócił się do wykonawcy o wyjaśnienie ceny. Otrzymał bardzo lakoniczne wyjaśnienia z ogólnikowymi wyliczeniami bez jakichkolwiek dowodów.
Wyjaśnienia zostały uznane przez Zamawiającego za wystarczające, z czym Odwołujący nie może się zgodzić, z uwagi na poniższe okoliczności:
1.Wyjaśnienia nie są wiarygodne. Oferent w pierwszych wyjaśnieniach (z 28.02.2025 r.) jak i kolejnych (7.05.2025) nie przedstawił jakiejkolwiek kalkulacji, nie poparł twierdzeń dowodami uzasadniającymi wysokość ceny. W wyjaśnieniach z 7.05.2025 r. wykonawca przedstawił bardzo lakoniczne wyjaśnienia z ogólnikowymi wyliczeniami. Oferent miałwgląd do pisma Odwołującego (w KIO 1297/25) i się z nimi nie zapoznał aby wykazać, że oferta jest rentowna i zapewnia zysk.
2.Wyjaśnienia cechują się wyjątkową ogólnością i lakonicznością, pomijają istotne aspekty mające wpływ na koszt realizacji, w tym istotne części składowe ceny i kosztu.
Firma nie przedłożyła dowodów, kalkulacji pozwalającej określić części składowe ceny
3.Koszt 1 rbg jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na koszt realizacji zamówienia, od profesjonalnego wykonawcy wymagać należy rzetelnych wyliczeń. Oferent nie przedłożył żadnej, nawet uproszczonej kalkulacji jednej rbg, którą zaoferował w stawce 33 zł. Zamawiający nie mógł w racjonalny sposób ocenić, czy koszt jednej rbg jest zgodny z przepisami, dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej.
4. Spółka zaoferowała stawkę rbg w wysokości 33 zł netto czyli 40,59 zł brutto, za pracę konserwatora, która jest zasadniczą bazą do ustalenia ceny ofertowej. Stawka nie jest dostosowana do aktualnych realiów rynkowych. Stawka w wys. 40,59 zł brutto to stawka pracy pracownika niewykwalifikowanego, a nie osoby posiadającej uprawnienia UDT.
WInternecie można znaleźć archiwalne ogłoszenie Elektromechaniki dźwigowej J.R. sp. z o. o. – poniżej zrzut ekranu i link do ogłoszenia. https://www.pracuj.pl/praca/konserwator-urzadzen-dzwigowych-poznan-lezajska-9,oferta,1002996255
Jednocześnie poniżej zrzut ekranu oraz link do ogłoszenia innej firmy, działającej na rynku, co może potwierdzać, że stawka rbg pracownika na stanowisku konserwator urządzeń dźwigowych jest wyższa niż stawka pracy jednej rbg pracownika w wysokości 40,59 zł brutto, oferowana przez Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. dla Wielkopolskie Centrum Onkologii.
https://www.pracuj.pl/praca/konserwator-urzadzen-dzwigowych-poznan,oferta,1004009484?s=b6250276&searchId=MTc0Mzg0NjIwOTg4Ni4xNTU=
Zastanawiające jest, czy Oferent zamierza w inny sposób rozliczać pracę swoich pracowników przy zleceniu realizowanym dla Zamawiającego, a pozostałych pracowników wykonujących w tym samym czasie pracę przy innych zleceniach, tym drugim zapewniając lepsze warunki zatrudnienia.
Elektromechanika dźwigowa ogłoszeniu zaoferowała wynagrodzenie 8000–9000 zł brutto/miesiąc dla pracownika na stanowisku „konserwator urządzeń dźwigowych”.
W przeliczeniu dla dolnej granicy wynagrodzenia 8000 zł brutto w dla wymiaru czasu pracy 168 h, koszt wynagrodzenia dla 1 rbg wynosi 47,61 zł brutto. W przeliczeniu dla górnej granicy 9000,00 zł brutto dla czasu pracy 168 h, koszt wynagrodzenia dla 1 rbg wynosi 53,57 zł brutto.
Oferowana przez wykonawcę stawka 1 rbg 40,59 zł brutto dla Wielkopolskie Centrum Onkologii jest niższa od wynagrodzenia w ofercie pracy dla pracowników na stanowisku konserwator urządzeń dźwigowych dla firmy jak również dla firmy R&S WIND.
Przy wyliczeniu miesięcznego wynagrodzenia opartego na stawce 40,59 zł brutto za roboczogodzinę i 168 godzinach pracy w miesiącu otrzymujemy 6.819,12 zł brutto. To kwota o ponad 2.000 zł niższa od oferty pracy przytoczonej powyżej.
Oferent w analizie szczegółowej wskazał płace w wysokości 4 629,90 zł netto, nie podając przy tym informacji czy płace dotyczą jednego czy kilku pracowników, mimo że nie ma możliwości zrealizowania zamówienia wyłącznie przy udziale jednej osoby. Powołując się na koszty podane w analizie kosztów przypadających na zadanie można wykazać, że Oferent wykazał, że wykonanie 1 godziny napraw w kwocie 33 zł przynosi Oferentowi stratę w wysokości 1,91 zł dla jednej roboczogodziny. W wyniku analizy przyjętych poszczególnych kosztów (płace, paliwo, koszty zmienne, samochód, telefon, narzędzia/sprzęt, odzież robocza, badania lekarskie, inne koszty) można wyliczyć, że koszt jednej rbg naprawy wyniesie 34,91 zł, a to znaczy że koszt roboczogodziny przynosi stratę Oferentowi.
Wyliczone stawki nie uwzględniają dodatkowego kosztu utrzymania pracownika, przez co rozumieć należy składowe: ⎯ koszt środków ochrony indywidualnej pracownika, ⎯ koszt szkoleń obowiązkowych pracownika, ⎯ ubezpieczenie NW pracownika, które oferuje pracownikom Elektromechanika dźwigowa z o. o. w ogłoszeniu o pracę.
Wykonawca w wyjaśnieniach z 28.02.2025 r. oświadcza, że każdy z pracowników konserwacji posiada na wyposażeniu:
⎯ telefon komórkowy z zainstalowanymi aplikacjami komunikującymi się z firmą i przesyłającymi dane, ⎯ samochód służbowy o odpowiednich gabarytach do przewożenia materiałów i części, ⎯ kartę paliwową dla auta, ⎯ pełen zestaw narzędzi technicznych uzupełnianych na bieżąco, ⎯ zestaw terminali odczytowych błędów i konfiguracji dla dźwigów,
⎯ elektronarzędzia (wkrętarki, wciągi itp.), ⎯ przypadku wykonywania pomiarów elektrycznych - urządzenie pomiarowe
Wszystkie te czynniki wpływają na koszt 1 rbg i powinny zostać uwzględnione w kalkulacji w oferowanej wysokości 33 zł, co nie zostało uwzględnione. Cena nie daje gwarancji należytego wykonania zamówienia, co więcej, w ogóle nie gwarantuje pokrycia kosztów realizacji, nie mówiąc już o wygenerowaniu jakiegokolwiek zysku.
Stawka za rbg rażąco odbiega od średnich stawek stosowanych w branży. Minimalna stawka godzinowa w 2025 r. określona Rozporządzeniem RM z 12.09.2024 to 30,50 zł brutto. Elektromechanika dźwigowa J.R. zobowiązuje się wykonać prace w stawce 40,39 zł brutto za rbg, a należy wziąć pod uwagę, że prace te wymagają wykwalifikowanego personelu posiadającego odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Ktoś kto posiada wiedzę i wykształcenie w przedmiotowej branży nie będzie pracował za 40,39 zł brutto. Wystarczy prześledzić oferty pracy na ogólnodostępnych portalach oraz użyć podstawowych zasad logiki i zdrowego rozsądku, aby stwierdzić, że nierealne jest zatrudnienie pracownika posiadającego wiedzę i doświadczenie za 40,39 zł za godzinę brutto. Oferent w innych realizowanych przez siebie zamówieniach publicznych stosowała następujące stawki za roboczogodzinę:
⎯ Wrzesień 2024: dla Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych sp. z o. o.; stawka rbg– 100 ZŁ NETTO / 1 RBH (zamówienie publiczne pn.: „Świadczenie usług polegających na konserwacji dźwigów i platform schodowych na terenie Nieruchomości będących we władaniu Zarządu Komunalnych Zasobów Lokalowych sp. z o.o., w podziale na 4 części” ZP.201.49.2024
⎯ Grudzień 2024: dla Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu;– 184,50 ZŁ BRUTTO / 1 RBH (zapytanie ofertowe pn.: „Konserwacja i obsługa serwisowa urządzeń dźwigowych zainstalowanych w obiektach Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu” (ZO/011/24)
⎯ Luty 2025: dla Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu; stawka– 33 ZŁ NETTO / 1 RBH; 40,39 ZŁ BRUTTO / 1 RBH
Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. zamiast podnosić ceny, zmniejsza je i oferuje wykonanie prac za ponad dwukrotnie niższą stawkę (względem września 2024 r) oraz nawet stawkę ponad czterokrotnie niższą (względem grudnia 2024 r). Narzut 10 % na zakup części zamiennych oraz niskie miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe powoduje powstanie uzasadnionej wątpliwości, czy realizacja prac na takich zasadach przyniesie zysk. Wygląda na to, że realizacja zamówienia na takich zasadach przyniesie Oferentowi stratę.
Obecnie nie jest możliwym zatrudnienie konserwatora urządzeń dźwigowych w kwocie niższej niż zbliżona do średniej krajowej. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2024 r. wyniosło 8 548,85 zł.
W wyjaśnieniach brak dowodów czy oraz jakie szczegółowe koszty są wkalkulowane w stawkę jednej rbg założonej przez Ewykonawcę w oferowanej stawce 33,00 zł netto, brak danych o tym, czy konserwatorzy świadczą pracę w wymiarze zgodnym z normami prawa pracy, w jaki sposób Oferent ponosi koszt interwencji pogotowia dźwigowego po godzinach pracy. Skoro wysokość minimalnego wynagrodzenia, jak również wysokość średniego miesięcznego wynagrodzenia jest poddana stałemu trendowi wzrostowemu, to oznacza niewątpliwy wzrost kosztów realizacji zamówienia, co w zestawieniu z okresem realizacji umowy (36 miesięcy) istotnie wpływa na rentowność. Stosując niską stawkę godzinową Oferent R. stwarza ryzyko odejścia pracowników z miejsca pracy. Wynagrodzenia mają tendencję rosnącą w czasie. Można założyć, że w ciągu 36 miesięcy najniższe wynagrodzenie krajowe w przeliczeniu na 1 roboczogodzinę przekroczy kwotę 40,59 zł brutto, a więc Oferent będzie musiał zweryfikować tę stawkę w trakcie realizacji zamówienia.
Firma nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów (np. umowa o pracę, pasek wynagrodzeń konserwatora, oświadczenie), które potwierdzałyby możliwość zatrudnienia konserwatora w zgodnej z przepisami prawa w kwocie wynagrodzenia wskazanej w kalkulacji. Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. w formularzu ofertowym wskazała 9 osób skierowanych do realizacji zamówienia. W tej kwestii nie udzielono żadnych wyjaśnień, jak również nie wynika z kalkulacji ile osób będzie brało udział w realizacji zamówienia, a można jedynie przypuszczać, że będzie to wyłącznie jedna osoba.
Przyjmując założenie hipotetyczne, że całość kalkulacji cenowej sporządzona jest w oparciu o stawkę min. wynagrodzenia, które na datę składania ofert wynosi 4666 zł brutto, bezspornym jest, iż stanie się ona nieaktualna już przy pierwszej podwyżce prognozowanej płacy min, które od 1.01.2026 r. wyniesie 5000 zł brutto. Skoro Odwołujący skalkulował stawkę jednej rbg na bazie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, która pozwoliła na zaoferowanie łącznej ceny brutto 261.252,00 zł, to Elektromechanika dźwigowa J.R. oferując łączną cenę 153.430,20 zł brutto (czyli ponad 40% niższą), powinna być podejrzewana o działanie na granicy legalności stosowanych stawek wynagrodzenia pracowniczego oraz o celowe zaniżanie wszelkich kosztów dodatkowych, łączących się z wykonaniem zamówienia.
Złożona przez Oferenta analiza rentowności jest bardzo ogólnikowa, w żadnej sposób nie można przyjąć racjonalnie wyliczeń z uwagi, że nie wskazano czy wskazane „godziny przeznaczone na konserwację” należy przyjąć dla jednego pracownika czy dla kilku. W wyjaśnieniach brak informacji o sposobie ustalenia ilości godzin przeznaczonych na realizację zamówienia w ujęciu miesięcznym i rocznym z wskazaniem ilości pracowników, niezbędnym czasie realizacji usług z punktu widzenia ilości urządzeń w zakresie przyjazdów awaryjnych pogotowia dźwigowego, czy również godzin przeznaczonych na przygotowanie urządzeń do badań okresowych jak również udziału w badaniach czy wykonanie pomiarów elektrycznych wszystkich urządzeń. Nie można przyjąć, że ten czas został uwzględniony w czasie comiesięcznych konserwacji, ponieważ jest to nierealne do wykonania. Firma wskazała, ze zamierza przeznaczyć 14,3 h w miesiącu na konserwacje 22 urządzeń, co daje 39 minut na jedno urządzenie przy udziale jednego pracownika lub 19,5 minut przy udziale dwóch pracowników. W tabeli „Analiza rentowności” wskazała, że w kwocie konserwacji wykonane zostaną również pomiary, a to znaczy, że w czasie 39 minut na jedno urządzenie przy udziale jednego pracownika lub 19,5 minut przy udziale dwóch pracowników zamierza wykonać pomiary elektryczne urządzeń. Takie założenia budzą wątpliwości co do możliwości wykonania wszystkich czynności w tym czasie. Nie ma realnych możliwości wykonać rzetelnie czynności w zakresie pomiarów elektrycznych oraz konserwacji jednego urządzenia, będącego w ciągłej eksploatacji 24h na dobę 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku, w zaledwie 19,5 minut przy udziale dwóch osób lub 39 minut przy udziale jednej osoby na jeden miesiąc, mając na uwadze zakres czynności wskazany przez Zamawiającego w Załączniku nr 3 SWZ. Kto ponosi koszt utrzymania pogotowia dźwigowego oraz interwencji pogotowia do urządzeń w przypadku awarii? Można przyjąć, że wykonawca nie zamierzał zapewnić takiej obsługi Zamawiającemu. Jedną ze składowych kalkulacji jest „ilość godzin przeznaczona na naprawy/mc”, gdzie założono 126 h. Brak jest wyliczeń na jakiej podstawie przyjęto taki szacunek. Wskazana ilość rbg jest bardzo przesadzona, ponieważ nie można przewidzieć, że w każdym miesiącu w okresie 36 miesięcy wykona naprawy w ilości 126 h. Zamawiający w ostatnich latach w szerokim zakresie zmodernizował wszystkie zainstalowane urządzenia w szpitalu, co znacznie ograniczyło ilość wykonywanych napraw. Założenie dot. wykonania 126 h napraw w każdym miesiącu w okresie 36 mcy jest błędne. Należy dodać, że wykonywane naprawy są rozliczane dodatkowo i nie mogą być podstawą zapewnienia rentowności utrzymania bieżącej obsługi urządzeń (konserwacji oraz utrzymania pogotowia dźwigowego 24/7), ponieważ naprawy są to prace dodatkowe rozliczane na podstawie wykonanych napraw z wynikających rbg. Zamawiający nie wskazywał ilości godzin, które przewidział do zlecenia potencjalnemu Wykonawcy w poszczególnych miesiącach. Oferent powinien wykazać rentowność realizacji zamówienia w oparciu o bieżącą obsługę, a nie hipotetyczne ilości godzin napraw. Hipotetycznie każdy potencjalny Wykonawca mógłby zaniżyć stawki bieżącej obsługi uwzględniając dla założenia ilości dodatkowych napraw np. w ilości 300 godzin mc, co miałoby przynieść mu ewentualny i jedyny zysk, jednocześnie zaniżając inne składowe w kalkulacji. Takie działanie byłoby nieuczciwe. Na podstawie kalkulacji należy przypuszczać, że Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. świadomie zaniżyła stawki roboczogodziny, aby w następstwie odbić to w ilości dodatkowych napraw.
W „Analizie rentowności” firma Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. wskazała, że „Konserwacje oraz pomiary” wykona w kwocie 3630 zł, natomiast „Naprawy” w kwocie 4.166,67 zł. Należy założyć, że kwoty przyjęto w okresie jednego miesiąca. Na wstępie można zauważyć że przyjęta kwota 3630 zł za konserwacje oraz pomiary jest błędna, ponieważ Oferent zaproponował realizację zamówienia publicznego za łączną kwotę 124.740,00 zł netto za okres 36 miesięcy, co w przeliczeniu przekłada się na kwotę 3.465 zł netto/mc w okresie 36 miesięcy, a nie 3.630 zł jak wskazano w kalkulacji. Oferent podał koszty przypadające na zadanie w wysokości 5.865,11 zł. Założony przychód z „napraw” należy traktować jako niepewne źródło zysku, ponieważ Zamawiający nie zapewnił żadnej miesięcznej ilości wykonanych godzin pracy. Stąd należy mieć na uwadze, że na podstawie kalkulacji, w miesiącu, gdzie ilość godzin z napraw wyniesie poniżej 72 godzin, wykonawca. poniesie stratę. Może wystąpić miesiąc, w którym ilość napraw wyniesie 0 godzin, takie są realia. Odwołujący od 2022 r. obsługuje Zamawiającego w zakresie konserwacji oraz napraw. Od stycznia do kwietnia 2025 ilość godzin napraw wykonanych przez Odwołującego wyniosła średnio 22,25 h (styczeń: 51h, luty 5h, marzec 3h, kwiecień 30 h). Ilość założonych godzin przez oferenta jest oderwana od rzeczywistości i rażąco odbiega od panujących realiów.
Pomniejszając przyjęte przez Oferenta KONSERWACJE (+ POMIARY) w kwocie 3465,00 zł netto (Oferent błędnie obliczył, że jest to 3.630,00 zł) na jeden miesiąc o koszty wskazane w kalkulacji w wysokości 5.865,11 zł, można zauważyć, że przy braku wykonania napraw lub wykonaniu mniej niż 72h napraw, realizacja zamówienia publicznego przyniesie stratę i nie pokryje kosztów przyjętych na zadanie. Zakładając, że Oferent chociażby w jednym miesiącu wykona 0h napraw, w takim przypadku strata wyniesie 2.400,11 zł / jeden miesiąc, kolejno w przypadku 36 miesięcy strata wyniesie 86.403,96 zł.
Oferent w każdym miesiącu w okresie 36 miesięcy musiałby wykonać więcej niż 72 godziny napraw, aby zapewnić jakikolwiek zysk, co jest nierealne.
Istnieje zagrożenie, że Oferent będzie celowo dokumentował nieprzeprowadzone naprawy, aby zminimalizować swoją stratę.
Przyjmując że Oferent będzie wykonywał naprawy na poziome ilości napraw obecnie występujących, realizacja zamówienie w takiej formie zapewnia comiesięczną stratę.
W wątpliwość należy podać całą „Analizę kosztów przypadających na zadanie”, ponieważ w żaden sposób nie można potwierdzić podanych kosztów z uwagi na brak dołączenia dowodów w postaci faktur, rachunków czy umów o pracę. Co więcej brak jest jakichkolwiek wyjaśnień w zakresie struktury organizacyjnej firmy, co w jakikolwiek sposób wyjaśniałoby przyjętą kalkulację. Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. w analizie podaje:
„Płace” – brak jest wyjaśnienia ilu osób dotyczą wskazane płace, jak również brak dowodów
„Koszty zmienne pozostałe m-c” – brak jest wyjaśnienia co to są koszty zmienne oraz w oparciu o co przyjęto kalkulację, „Paliwo” – brak jest jakiejkolwiek podstawy założenia ilości wyjazdów w celu wykonania przeglądów konserwacyjnych, wyjazdów na awarie czy badania okresowe. Nie wiadomo dlaczego i w jaki sposób przyjęto koszt 250,54 zł, ile Oferent przewidział wyjazdów na konserwacje, naprawy, interwencje pogotowia dźwigowego, badania okresowe czy inne wymagane przez Zmawiającego przyjazdy.
„Samochód (utrzymanie/ amortyzacja/ ubezpieczenie/ eksploatacja)” – nie podano wyliczeń w jaki sposób i na jakiej podstawie przyjęto 719,04 zł
„Telefon” – wskazano jedynie koszt jednego abonamentu, gdzie w rzeczywistości należałoby przyjąć minimum dwa abonamenty, jeśli nie więcej, jeden dla pogotowia dźwigowego 24/7, natomiast kolejne dla każdego pracownika. Brak jest również wyjaśnienia czy numer pogotowia dźwigowego posiada funkcję nagrywania rozmów, czego wymagał Zamawiający. Taki abonament na rynku jest kilka razy droższy. Nagrywanie rozmów wymaga odpowiedniego zaplecza technicznego w postaci nośnika pamięci, który będzie zabezpieczony przed dostępem osób niepowołanych, co jest czynnikiem kosztotwórczym.
„Narzędzia/sprzęt” – brak jakiejkolwiek kalkulacji lub dowodów poniesienia kosztów 102,72 zł
„Odzież robocza (600 zł/rok)” – brak jakiejkolwiek kalkulacji lub dowodów poniesienia kosztów 41,76 zł, co więcej należy mieć na uwadze, że do kalkulacji przyjęto zaniżone koszty, ponieważ pracownika, należy wyposażyć w kilka kompletów odzieży wraz z obuwiem na jeden rok (lato oraz zima), co znacznie przewyższy koszt przyjęty miesięcznie w kalkulacji
„Badania lekarskie” – brak dowodów poniesienia kosztów badania lekarskiego oraz informacji czy ten koszt nie jest scedowany na pracownika.
„Inne koszty” – brak jakiegokolwiek wyjaśnienia jakie inne koszty uwzględniono w kalkulacji
Przedstawiona kalkulacja jest niepełna, brak jest zestawienia wszystkich istotnych kosztów realizacji zamówienia, jak również brak wyczerpującego opisu przyjętych założeń i metodologii wyliczeń. Brakuje dowodów potwierdzających wysokość poszczególnych kosztów. Kalkulacja zawiera liczne błędy, niejasności, nieprecyzyjne sformułowania oraz wymaga domyślania się intencji Oferenta, co stoi w sprzeczności z obowiązkiem przedstawienia jasnych i jednoznacznych informacji wymaganych przepisami. Oferent nie wykazał w sposób jednoznaczny, że realizacja zamówienia zapewni mu zysk, co jest jego obowiązkiem w świetle orzecznictwa, a także w kontekście oceny realności wykonania zamówienia zgodnie z wymaganiami Zamawiającego. W przeciwieństwie do tego wykazał, że koszt oferowanej konserwacji jak również koszt 1 roboczogodziny przynosi mu stratę.
Kalkulacja pomija obowiązek określony przedmiotem Zamówienia, jakim jest przeprowadzanie cyklicznych badań rewizyjnych UDT, realizację wezwań, usuwanie awarii samoistnych oraz uwolnienia, wymagające oszacowania na bazie statystyk wykonawcy oraz doświadczenia. Nie wiadomo także, ilu pracowników Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. zamierza oddelegować do realizacji zamówienia. Zgodnie z Załącznikiem Nr 3 do SWZ, przedmiotem Zamówienia jest wykonywanie konserwacji oraz naprawa dźwigów w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu – Pakiet 1 tj.
a)przeprowadzanie konserwacji zgodnie z wytycznymi producenta, dokumentacją techniczno-ruchową urządzeń, instrukcją konserwacji oraz przepisami ustawy o dozorze technicznym
b)utrzymanie urządzeń dźwigowych w stałym ruchu z wyjątkiem zaplanowanych postojów niezbędnych do wykonania czynności konserwacyjnych i naprawczych
c)utrzymywanie stałej łączności awaryjnej kabina – portiernia
d)zapewnienia 24 godzinnego serwisu na wypadek awarii
e)zapewnienia reakcji na telefoniczne lub emailowe powiadomienie o awarii (reakcja tj. przybycie konserwatora w celu dokonania naprawy) w terminie jak najkrótszym. Musi to nastąpić nie później niż w czasie 1 godziny od momentu zgłoszenia awarii
f)przestrzeganie terminów badań kontrolnych i konserwacyjnych
g)dopilnowywanie, aby każdy dźwig miał wymagane przepisami pozwolenia na funkcjonowanie
h)wykonywanie koniecznych badań rezystancji izolacji obwodów elektrycznych oraz skuteczności działania elektrycznych urządzeń ochronnych dla dźwigów w ramach wykonywanej konserwacji
i)reprezentowanie Zamawiającego i uczestniczenie podczas przeprowadzanych kontroli przez Inspektorat Dozoru Technicznego i służby P.POŻ
j)w każdym roku kalendarzowym obowiązywania umowy, Wykonawca zobowiązuje się do wykonania obowiązkowych pomiarów rezystancji izolacji instalacji elektrycznej, pomiarów rezystancji uziemień roboczych Sprzętu oraz pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej.
Zupełnie nie zostało wyjaśnione, w jaki sposób oferent zamierza utrzymać 24/7 pogotowie dźwigowe, jak zostały skalkulowane koszty utrzymania tego pogotowia, oraz jak zamierza zrealizować wezwania, wykonywać konserwację oraz inne obowiązki wynikające z Zamówienia. Wyjaśnienia nawet hipotetycznie, nie pozwalają ocenić, jak zabezpieczono konieczność poniesienia np. dwukrotności kosztów pracowniczych, bowiem badania rewizyjne UDT, przygotowanie dźwigów do badań rewizyjnych UDT, oraz niektóre prace wymagają podwójnej obsady pracowniczej. Koszt ten także (zarówno w zakresie funkcjonowania zaplecza organizacyjno-technicznego jak i personalnego) nie został jakkolwiek ujęty w wyjaśnieniach, z których też nie wynika, czy Oferent korzysta w tym zakresie z usług podwykonawców, czy np. dysponuje własną infrastrukturą i personelem.
Zamówienie obejmuje aż 22 urządzenia na przestrzeni 36 miesięcy wykonywania Zamówienia. Zamawiający nie pozyskał informacji o podstawie prawnej władania pojazdami, o których wspomniano w wyjaśnieniach Oferenta, nie mógł więc zweryfikować kwestii wpływu np. ponoszonych kosztów leasingu na cenę ostateczną roboczogodziny.
W wyjaśnieniach nie podjęto nawet próby przekazania Zamawiającemu swojej kalkulacji cenowej dla jednej rbg usług. Nie wiadomo więc także, w jaki sposób wyliczona została wartość, której poza ceną i gwarancją na naprawę Zamawiający przypisał wagę jako jednemu z trzech kryteriów oceny ofert, tj.: stawka jednej roboczogodziny dla rozliczenia napraw oraz usług dodatkowych oraz czy i o ile stawka ta różni się od podstawowej stawki jednej rbg, na której bazuje Elektromechanika dźwigowa J.R. podając cenę ofertową brutto.
Należy uznać, iż oferent udzielił Wyjaśnień niekompletnych i niezawierających nawet jednej informacji wymaganej przez Zamawiającego. Np. brak informacji o takim koszcie jak wartość drobnych materiałów (normaliach), które wykonawca ma zapewnić we własnym zakresie, służących usługom, np. przypadających na jedno urządzenie w skali miesiąca (§ 1 ust. 26 pkt. 3 projektu umowy. W ramach ceny za konserwację zobowiązana jest dostarczyć drobny materiał np. smarów, styków, przekaźników i styczników, sprężynek, żarówek sygnalizacyjnych i oświetlenia kabiny, bezpieczników, śrub, podkładek, nafty, czyścideł, zawleczek, cewek, styczników itp. Są to inne elementy, niż części i podzespoły które są odrębnie refakturowane (§ 3 ust. 8 Projektu umowy). O rentowności Zamówienia wyjaśnienia milczą całkowicie.
Skoro cena ofertowa wynosząca 153.430,20 brutto w stosunku do wartości ustalonej przez przed wszczęciem postępowania (505.418,19 zł brutto) jest niższa o niecałe 70 %, co uzasadniało wystąpienie o wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w trybie art. 224 ust. 1 pkt 2) PZP, to niezrozumiałe są względy, które skłoniły Zamawiającego do ponownego wyboru jako najkorzystniejszej oferty z ceną ponad trzykrotnie niższą od wartości zamówienia, gdy skrajnie rażąco niska cena nie została uzasadniona ani udowodniona.
Zamawiający dwukrotnie wezwał Oferenta do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.
Złożone dwukrotnie wyjaśnienia nie podchodzą poważnie do żadnego z wymaganych w pkt 1 – 8 (por. art. 224 ust. 3 pzp – przyp. KIO) aspektów dowodzenia, że cena zaoferowana nie jest rażąco niska.
Konkludując, wobec wykazanych nieprawidłowości oraz braku jakichkolwiek dowodów uzasadniających zaoferowaną cenę, przedstawione przez Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. Wyjaśniania nie mogą być uznane za wiarygodne. Co więcej, dostrzec należy, iż forma sporządzenia Wyjaśnień oraz ich niespotykanie wysoki poziom ogólności nie pozwalają na samodzielną (bez dodatkowych objaśnień i uzupełnień ze strony Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o.) weryfikację ich prawidłowości, mając jednocześnie na uwadze błędy w analizie rentowności. Wyjaśnienia nie zostały jasno przedstawione i budzą wiele wątpliwości, brak jest zestawienia wszystkich istotnych kosztów realizacji zamówienia, jak również brak wyczerpującego opisu przyjętych założeń i metodologii wyliczeń. Brakuje przede wszystkim dowodów potwierdzających wysokość poszczególnych kosztów. Tymczasem Zamawiającemu ponownie takie wyjaśnienia pozwoliły sprzecznie z prawem uznać, że oferowana przez Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. cena nie ma charakteru rażąco niskiej i daje gwarancję należytego wykonania Zamówienia. Cena ta, jak wyżej wykazano, praktycznie nie gwarantuje pokrycia kosztów realizacji Zamówienia, nie mówiąc już o jakimkolwiek zysku. Każde wezwanie Zamawiającego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny powinno prowadzić do uzyskania „jednoznacznych i wyczerpujących wyjaśnień”, popartych dowodami.
Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o. potraktowała obowiązek złożenia wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny w sposób powierzchowny i nieadekwatny do jego znaczenia w postępowaniu, co jednoznacznie wynika z treści przedłożonych wyjaśnień a raczej ich braku. Złożona kalkulacja kosztów ma charakter wyłącznie ogólnikowy, pozbawiony jakichkolwiek danych źródłowych czy dokumentów potwierdzających prawidłowość przyjętych założeń kosztowych. Pomimo ciążącego na Oferencie obowiązku wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, nie załączono nawet jednego dowodu potwierdzającego realność przedstawionych wyliczeń. Takie działanie jednoznacznie świadczy o braku należytego przygotowania oraz o potraktowaniu wezwania Zamawiającego jako formalności, a nie jako istotnego elementu postępowania mającego na celu ocenę realności i rzetelności oferty.
Końcowo zauważyć należy, że zgodnie z treścią oferty Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o. o., Oferent ten zaoferował (w każdym kryterium) możliwe najwyżej oceniane przez Zamawiającego warunki (cena całkowita wykonania usługi w okresie 36 miesięcy, gwarancja na naprawy i części, stawka rbg dla rozliczenia napraw oraz prac dodatkowych, narzut kosztów zakupu części zamiennych, kwalifikacje zawodowe). Jednocześnie, w formularzu ofertowym pkt 11 str. 18 z 43 wskazał, że wykonanie zamówienia powierzy podwykonawcom. Tymczasem w pkt 7 również s. 18 z 43 Oferent powołuje się na załącznik w postaci wykazu osób, które mają uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia. Według posiadanej przez nas wiedzy wszystkie te osoby, to osoby związane umową o pracę z przedsiębiorstwem Oferenta. Zamawiający przyznał max punktów w kryterium "kwalifikacje zawodowe" za kwalifikacje zawodowe osób, którymi dysponował będzie wykonawca.
Firma. w pierwszych wyjaśnieniach powoływała się, na wewnętrzny system informatyczny, program Rlift, mimo to nie wskazała kosztów utrzymania systemu jak również kosztu utrzymania programu symfonia, a jedynie opisała sposób wewnętrznej struktury organizacyjnej firmy. Powoływała się na ograniczenie kosztów prowadzenia działalności, jednocześnie nie przedstawiając żadnych kalkulacji. Wspomniane wyeliminowanie papierowej dokumentacji, nie ma odzwierciedlenia w zapewnieniu zysku, rentowności.
W istocie firma powinna wykazać, że cena wykonania w okresie 36 miesięcy uwzględnia: /tu szereg czynników cenotwórczych/
Należy pamiętać, że część prac w zakresie comiesięcznych przeglądów, badań UDT oraz usuwania awarii konieczne jest przy udziale dwóch osób co powinno zostać ujęte w kalkulacji.
Mimo obowiązku złożenia Wyjaśnień, Elektromechanika dźwigowa J.R. sp. z o.
Załączono treść wyjaśnień, jak w dokumentacji postępowania
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie uwzględniwszy dokumentację postępowania przedstawioną przez zamawiającego oraz rozważywszy stanowiska przedstawione do protokołu postępowania odwoławczego stwierdziła, co następuje.
Oczywisty jest interes odwołującego w rozumieniu art. 505 ustawy pzp zainteresowanego udzieleniem mu zamówienia w następstwie odrzucenia oferty pierwotnie wybranej przez zamawiającego jako najkorzystniejszej.
W prowadzonym postępowaniu zamawiający wezwał, stosownie do swojej deklaracji, wykonawcę do złożenia wyjaśnień w sprawie wysokości zaoferowanej ceny, której relacja do wartości przedmiotu zamówienia ustalonej przez zamawiającego oznaczała zaistnienie ustawowej przesłanki obligującej zamawiającego do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy pzp. W sprawie rozpatrywanej zamawiający dwukrotnie wzywał wykonawcę, w okolicznościach przypomnianych w stanie faktycznym sprawy, do wyjaśnienia oferowanej ceny, a mimo to, wyjaśnienia te łącznie rozpatrywane, nie obaliły tak zwanego w przedmiotowej procedurze, domniemania, że zaoferowana cena jest rażąco niska. Przeciwnie, wykonawca odwołujący, szczegółowo i precyzyjnie wykazał, że istotnie wyjaśnienia były lakoniczne, ogólnikowe i często niespójne same w sobie.
Skład orzekając przyjmuje ustalenia i wnioski przedstawione przez odwołującego, jako zasadnie oparte na stanie faktycznym sprawy i uznaje je, także wobec braku odmiennych stanowisk, w tym np. zamawiającego lub wybranego wykonawcy, za ustalenia i wnioski własne Izby.
Mając powyższe na uwadze, odwołanie zostało uwzględnione wobec stwierdzenia uchybień w czynnościach zamawiającego dokonującego oceny poprawności zaoferowanej przez wykonawcę ceny ofertowej mającej prima facie znamiona ceny rażąco niskiej.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320 ze zm.) oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..